Czy pompa ciepła rzeczywiście opłaca się bardziej niż inne źródła energii, z których obecnie się korzysta? To pytanie zadaje sobie wiele osób, które myślą o termomodernizacji budynku albo planują budowę domu. Jak zatem jest naprawdę? Przyjrzyjmy się kosztom oraz efektywności najpopularniejszych obecnie systemów grzewczych.
Pompa ciepła a inne źródła energii: co brać pod uwagę, porównując opłacalność inwestycji?
Chcesz policzyć, który system ogrzewania sprawdzi się najlepiej w Twoim domu? Nie poprzestawaj na sprawdzeniu ceny samego urządzenia czy kosztów jego montażu. Te elementy mają znaczenie, jednak w długofalowej perspektywie liczą się przede wszystkim wydatki na eksploatację. W końcu inwestycja, którą zrealizujesz, przełoży się na Twoje rachunki za ogrzewanie na przestrzeni wielu lat.
Co zatem dokładnie wziąć pod uwagę? Warto policzyć:
- szacunkową wysokość zużycia energii z nieodnawialnych, płatnych źródeł wykorzystywanych przy użytkowaniu systemu grzewczego;
- potencjalną „długość życia” nowej instalacji.
Dobrze też zwrócić uwagę na kwestie związane z ewentualną awaryjnością systemu.
Opłacalność instalacji i eksploatacji poszczególnych systemów grzewczych – porównanie
Porównanie, które przeprowadzimy, obejmie trzy najchętniej wybierane w Polsce systemy grzewcze. Są to: pompy ciepła, ogrzewanie gazowe i piec na pellet.
Pompy ciepła: koszty i efektywność
Wszystkie rodzaje pomp ciepła pracują na podobnej zasadzie – pobierają ciepło z naturalnego, odnawialnego źródła, poddają je sprężeniu i przekazują do odbiorników ogrzewających budynek, a niekiedy również ciepłą wodę użytkową. Ich kluczowymi zaletami są zeroemisyjność i wysoki poziom zaangażowania odnawialnych źródeł energii.
Warto jednak pamiętać, że do ich pracy potrzebny jest również prąd – to ok. 25-30% zasobów niezbędnych do funkcjonowania instalacji. Jak zatem wyglądają koszty inwestycji w pompę ciepła i jej efektywność?
- Wydatek na samą pompę ciepła to koszt na poziomie od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy zł. Jest on uzależniony m.in. od typu i mocy urządzenia.
- Na inwestycję w pompę ciepła można uzyskać dotację – np. z programów Moje Ciepło czy Czyste Powietrze; to kwota od ok. 7 000 zł do nawet ponad 30 000 zł, w zależności od dochodów, wielkości rodziny czy typu wybranego urządzenia.
- Pompy ciepła pracują bardzo wydajnie. Ich współczynnik SCOP wynosi obecnie ok. 4-5. Oznacza to, że na 1 kWh zużytego prądu przypada 4-5 kWh wygenerowanej energii cieplnej. To sprawia, że ten system jest uznawalny za opłacalny ekonomicznie.
- Koszty eksploatacji pompy ciepła mogą się zmieniać w czasie, w związku ze zmianami kosztów prądu – cena tego medium rośnie. Można jednak zwiększyć swoją niezależność od podwyżek dodatkową inwestycją w fotowoltaikę.
- Pompy ciepła są zasadniczo mało awaryjne – zwłaszcza jeśli ich moc zostanie dobrana prawidłowo do zapotrzebowania budynku na ciepło. Ich długość życia jest szacowana na 25-30 lat.
Ogrzewanie gazowe: koszty i efektywność
Inwestycja w kocioł gazowy nowej generacji to rozwiązanie, które również jest rozwiązaniem rozważanym przez wiele osób. To urządzenie również wpisuje się w nowoczesne wymagania energetyczne, ponieważ jest niskoemisyjne. Jakie są koszty i efektywność tego rozwiązania?
- Koszt początkowy, a zatem zakup nowoczesnego kotła gazowego wiąże się z inwestycją na poziomie kilkunastu tysięcy złotych – w zależności od mocy urządzenia czy jego funkcjonalności. Mogą się również pojawić wydatki związane z doprowadzeniem gazu na posesję.
- Na kocioł gazowy kondensacyjny można również otrzymać dotację, np. w ramach programu Czyste Powietrze – może on wynieść od 40 do 100% wartości urządzenia i może wynieść odpowiednio do 6 100 zł w wariancie podstawowym i 15 300 zł na najwyższym poziomie dofinansowania.
- Sprawność dobrej klasy kotła kondensacyjnego może przekroczyć 100%.
- Szacuje się, że kotły gazowe zachowują pełną sprawność pracy przez ok. 12-15 lat. Po tym czasie wymagają wymiany. Mogą też ulegać awariom.
Piec na pellet: koszty i efektywność
Kotły pelletowe działają podobnie jak te przeznaczane do spalania węgla. Są jednak przeznaczone do zasilania pelletem. Wyróżnia je relatywnie niska emisja spalin.
Jakie są koszty inwestycji w taki system grzewczy i wydatki na jego eksploatację?
- Cena kotła na pellet nowej generacji waha się w granicach od kilku do kilkunastu tysięcy złotych. Jest ona uzależniona m.in. od typu zastosowanego palnika (retortowy/zasypowy) czy dodatkowych funkcjonalności. Trzeba również doliczyć koszt montażu.
- Zakup może być częściowo sfinansowany w ramach programu Czyste Powietrze. Dotacja na urządzenie na pellet drzewny o podwyższonym standardzie może wynieść maksymalnie do 9 100 – 20 400 zł, w zależności od poziomu zarobków.
- Inwestycja w pellet wiąże się z koniecznością zakupu paliwa. Obecnie cena tony pelletu (koniec 2023) waha się w granicy 1500-2000 zł za tonę.
- Piece na pellet są znacznie wydajniejsze od tych na węgiel. Osiągają sprawność nawet na poziomie ok. 95%.
- Urządzenie dobrej klasy przetrwa przez ok. kilkanaście lat. Później będzie konieczna jego wymiana.
Które rozwiązanie jest zatem najkorzystniejsze dla Twojego domu? Ogólne omówienie spodziewanych wydatków nie wystarcza do udzielenia odpowiedzi na to pytanie. Konieczne jest przeanalizowanie warunków technicznych w Twoim domu – pozwoli to dobrać najbardziej opłacalną metodę jego ogrzewania.
